ايران و رفتن غيرمتعارف‌ترامپ
جعفر گلابي
لعنت بر تحريم‌ها، لعنت بر واضعان و كاسبان و طالبان تحريم‌ها كه اگر نبودند ايران هم مي‌توانست مثل بسياري از كشورها قاطع‌ترين راه براي مبارزه با كرونا يعني تعطيلي كامل و قرنطينه شهرهارا به اجرا بگذارد و از شدت اپيدمي بكاهد و پس از آن با محدوديت‌هاي ملايم‌تر مبارزه خويش را ادامه دهد. البته از ابتدا بايد شدت توفاني كه در راه است تشخيص داده مي‌شد و از انواع فرصت‌هايي كه داشتيم استفاده مي‌كرديم كه نكرديم در حالي كه ما با توجه به مشكلات‌مان بيش از هركشور ديگري بايد انبوه احتياط‌ها و اقدامات تاميني را با قاطعيت و مستمرا پي مي‌گرفتيم... بماند. البته بانيان تحريم‌هاي تروريستي عليه مردم ايران روزي بايد محاكمه شوند و در اين شرايط خطير كه كرونا كشتار مي‌كند اعمال‌شان مصداق روشن جنايت عليه بشريت شمرده شود و سكوت ديگر كشورها هم خبر از دنيايي مي‌دهد كه در آن اخلاق انساني بيش از هر زمان ديگري رنگ باخته است اما در اين وانفساي سوزان و پرملال و محاصره مشكلات ما مي‌توانستيم از تحريم‌ها و تشديد آنها جلوگيري كنيم و با ورق پاره خواندن قطعنامه‌هاي ضد ايراني به استقبال اين همه مصائب براي ملت خود نرويم. واقعيت آن است كه تحريم‌ها بد بلايي براي كشور است و حتي در صورت خودكفايي كامل در همه زمينه‌ها با عدم ارتباطات پايدار با كشورهاي مختلف و عدم مبادلات آسان تجاري و ارزي نمي‌توانيم رونق اقتصادي را به دست آوريم. در حال حاضر حتي قدرت‌هاي بزرگ اقتصادي جهان بخش بزرگي از موفقيت‌هاي خيره‌كننده خود را مديون مبادلات گسترده با ديگر كشورها هستند و بي‌اغراق اگر از آن محروم شوند يا خود را محروم كنند بحران‌هاي بزرگي براي‌شان پديد خواهد آمد. حالا ديگر مردم تحريم‌ها را با گوشت و پوست و استخوان خود لمس كرده‌اند و اگر در خيابان از آنها پرسيده شود نخواهند گفت تحريم اصلا چيست!؟ حالا توليد‌كنندگان، بازرگانان، كارخانه‌داران، فعالان اقتصادي، كشاورزان، كارگران و حتي دستفروشي كه معناي تورم را خوب فهميده است اميد به رفع تحريم‌ها بسته‌اند تا به كار معمول خويش بپردازند و زندگي كنند. اما به نظر مي‌رسد ما نه‌تنها با اين نقطه فاصله داريم و انواع مشكلات داخلي و خارجي در رسيدن به آن وجود دارد بلكه قبل از تبادل قدرت در كاخ سفيد خطراتي وجود دارد كه عبور از آن هوشمندي و خويشتنداري و كم كردن حساسيت‌ها يك ضرورت سياستمدارانه است. برخلاف برخي تمايلات ترامپ‌نوازانه در داخل وي كينه عجيبي نسبت به كشورمان دارد و ضمن تشديد بي‌امان تحريم‌ها در همين زمان باقيمانده اگر خطري به وجود آورد بعيد نيست البته بايدن هم بيايد دنبال منافع امريكاست و اگر ما خود براي مشكلات‌مان چاره‌يابي نكنيم و فرصت‌ها را يكي پس از ديگري از دست بدهيم تغيير چنداني حاصل نخواهد شد. هرچند درز پيدا كردن موضوع حمله به تاسيسات هسته‌اي نطنز را مي‌توان بخشي از يك جنگ رواني دانست ولي هيچ كشوري از كنار چنين اخباري حتي اگر جنبه شايعه بودنش وجود داشته باشد به سادگي عبور نمي‌كند. ترامپ اگر برود مي‌خواهد رفتنش را به كام خود امريكايي‌ها هم تلخ كند چه رسد به ملت‌هايي كه هدف خصومت آشكار اويند. بايد بر كينه شتري نهفته در دل يك رييس‌جمهور مستبد و غير متعارف دست‌هاي پيدا و پنهان داخلي و خارجي كه از آرامش در ايران متنفرند و متضرر هم مي‌شوند افزود و هوشيار و صبور به مديريت اوضاع پرداخت. ناتانياهو و بن سلمان از جمله كساني هستند كه شخصا از تحولات موجود بيمناكند و وفق مراد خود را در رويدادهاي جاري نمي‌بينند. آنها و ديگر طالبان تحريم و مشتاقان تشنج دايمي در روابط ايران و امريكا ممكن است در همين دو ماه باقيمانده از تصدي غير متعارفين در كاخ سفيد اوضاعي به وجود آورند كه دو كشور در مقابل عمل انجام شده قرار گيرند و بر پيچيدگي و تعليق‌هاي خسارت‌بار كنوني بيفزايند. در برابر مجموعه بدخواهان و تشنج‌طلبان هوشمندي و خويشتنداري از نشانه‌هاي عقلانيت و مسووليت‌پذيري است. اينجا دعواي ميان چند سياستمدار در دوسوي آب‌ها مطرح نيست، اينجا پاي منافع ملتي در ميان است كه در اوج مشكلات اقتصادي با طغيان كرونا دست و پنجه نرم مي‌كند، منافع و امنيت مردمي كه بارها تمايل خود به يك زيست آرام و عزتمندانه را ابراز كرده‌اند. متاسفانه عده‌اي تمايل به كم شدن تشنج پيرامون كشورمان را به ترس و زبوني نسبت مي‌دهند و به روي خود نمي‌آورند كه در حاشيه هر تشنجي اين سفرهاي مردم است كه كوچك مي‌شود و انواع ناهنجاري فوران مي‌كند و در تنور سوزان فقر اين محرومان جامعه هستند كه مي‌سوزند و هرچه صبر مي‌كنند گشايشي كه از راه نمي‌رسد هيچ، بلكه بر ناملايمات افزوده مي‌شود. شجاعت در درك مردم و فداكاري در محور قرار گرفتن منافع آنها نهفته شده است. اگر انقلاب به وسيله محرومان جامعه به ثمر نشست و اهداف اصلي‌اش براي آنها تعريف مي‌شود صبر انقلابي چك كشيدن بي‌حساب از سفره و جيب وصله‌دار آنها نيست. يك زندگي ساده بدون فشار انواع ناهنجاري‌ها و تلاطم‌ها و محروميت‌ها و تبعيض‌ها چيز زيادي نيست كه مردم بخواهند و عده‌اي به هر مناسبتي در ماجراآفريني اسراف كنند و آرامش را از جامعه بستانند.